نحوه سیم پیچی الکتروموتور سه فاز
انواع گوناگون الکتروموتور سه فاز در صنایع، کارگاه و کارخانه ها بخش مهم تامین انرژی مکانیکی هستند. در بالابرها، فن ها، آسیاب ها و… کاربرد دارند. از این رو سیم پیچی الکتروموتور های سه فاز از اهمیت بالایی در تعمیر و نگهداری آنها برخوردار است.
همانطور که میدانید در دستگاه های الکتریکی از سیم پیچ با آلیاژهای مس، آلومینیوم استفاده میشود. سیم پیچ ها در مواجهه با جریان الکتریکی اضافه و حرارت آسیب پذیر اند و چنانچه سیم پیچی دچار سوختگی شود باید الکتروموتور سه فاز را با توجه به راهنمای آن مجددا سیم پیچی و تعمیر نمود.
ساخنار الکتروموتور ها بسیار ساده است و مهم ترین بخش آنها سیم پیچی آنها میباشد که استفاده از سیم مسی مرغوب میتواند بازدهی آنها را افزایش دهد. موتورهای الکتریکی تک فاز و سه فاز بنا به نوع دستگاه و کاربردشان تنوع زیادی دارند و با رعایت نکاتی مشخص میتوان آنها را نصب و استفاده نمود.
توجه نمایید که در سیم پیچی مجدد الکتروموتور، قدرت اولیه سیم پیچی فابریک دستگاه را اراییه نمیدهد. یکی از دلایل این امر فرسوده بودن سایر بخش های الکتروموتور است. لزا باید خاطر نشان کنیم که خرید الکتروموتور جدید، از سیم پیچی مجدد آن خیلی بهتر است. ما در آبادگرموتور با ارائه انواع الکتروموتور سه فاز با بهترین کیفیت و کمترین قیمت در خدمت شما هستیم. در صورت نیاز به مشاوره حتما با ما با شماره 02133991833 و 09927486848 تماس بگیرید.
سیم پیچ ها
همانطور که گفته شد سیم پیچی الکتروموتور مهم ترین بخش یک موتور الکتریکی است خصوصیت تولید میدان مغناطیسی و عبور جریان الکتریکی بالایی دارد. در سیم پیچی الکتروموتورها دو نوع یک طبقه و چند طبقه داریم. منظور از سیم پیچی یک طبقه در سیم پیچی الکتروموتور این است که در هر شیار استاتور یک بازوی کلاف قرار بگیرد. همچنین منظور از سیم پیچی چند طبقه در دینام سه فاز این است، دو بازو در هر شیار قرار بگیرد.
مزایای سیم پیچی دو طبقه
- عایق بندی بهتر و ضریب اطمینان الکتروموتور و دستگاه بالا
- اتصال حلقه ها در داخل شیار
- اختلاف پتانسیل بین هادی ها به نصف کاهش می یابد.
- سیم پیچی با هر تعداد شیار استاتور برای هر تعداد دور موتور امکان پذیر است.
- سیم پیچی با هر نوع گام از جمله گام بلند، گام معمولی، گام کوتاه و… امکان پذیر است.
نکته مهم اینکه در سیم پیچی دو طبقه بعد از جاگذاری اولین کلاف احتیاج به خالی گذاشتن شیار نمی باشد. کلاف بعدی در شیار بعدی قرار می گیرد.
توجه به اینکه زمان سیم پیچی، سیم ها از روی هم عبور نکنند و موازی با هم پیچیده شوند. اگر اینطور نباشد قرار دادن سیم ها داخل شیار ها با اشکال و دشواری مواجه خواهد شد. به این شکل ساییدگی سیم ها نیز کاهش یافته و اگر عایق از بین برود، خطر اتصال حلقه ها به هم به وجود می آید.
مراحل سیم پیچی الکتروموتور
واضح است که سیم پیچی الکتروموتور ها امری است که نیاز به تخصص و تجربه و محاسبه دارد اما به صورت کلی میتوان مراحل سیم پیچی را به ترتیب مراحل زیر بیان نمود.
- بخش جلو و انتهای الکتروموتور را باز کنید.
- روتور را خارج نموده
- روتر و بلبرینگ را از آن خارج کنید. برای خارج کردن بلبرینگ میتوانید از پولی کش یا بلبرینگ کش استفاده کنید.
- اگر موتور الکتریکی سوخته بود، سیم پیچ های قبلی را از استاتور خارج کنید. با استفاده از قلم و چکش سیم پیچی زا قلم زده و از سمت دیگر سیم ها را خارج کنید.
- شیارهای استاتور را تمیز کنید و پوسیدگی را از بین ببرید.
- با کاغذ مخصوص ( مایلر) شروع به عایق بندی شیارها کنید. کاغذهای عایق بندی درجه حرارت متفاوتی دارند. اگر سیم پیچی موتور سه فاز را می خواهید عوض کنید از کاغذ با درجه حرارت بالاتر استفاده نمایید. عایق های کلاس F عموما در سیم پیچی الکتروموتور ها استفاده میشود.
- با توجه به تعداد شیار و نقشه کلاف بندی شروع به کلاف بندی کنید. طبق گام ها و حساب دینام قالب گیری کرده.
- به تعداد شیارهای استاتور، کلاف ها را آماده کنید. می توانید کلاف های آماده خرید کنید و خودتان کلاف بندی نکنید.
- کلاف ها را، روی عایق های استاتور نصب نمایید.
- سر کلاف ها را محکم کنید. مراقب باشید به هم نچسبند، تا بعد بتوانید عایق های بعدی را نصب نمایید.
- مایلر عایق را بین سر کلاف ها بگذارید.
- نخ بندی و محکم کاری سر کلاف ها را در این مرحله انجام دهید.
- سیم های خارج شده از کلاف باید با وارنیش عایق بندی شوند.
- برای اینکه نقاط اتصال سیم های مسی باز نشود آنها را لحیم کاری کنید.
- سر سیم های کلاف ها را از قسمت مشخص شده که روی محفظه الکتروموتور است خارج نمایید.
- بعد از اتمام سر بندی با نخ مخصوص نخ بندی نموده که کلاف ها و سر سیم های دینام محکم و بدون لرزش ثابت شوند.
- شارلاک سیم پیچ ها را انجام دهید تا عایق بندی مطمئن تر و محکم تر شود. این امر باعث میشود اگر جایی از سیم ها زخمی شده باشد عایق بندی شود و سیم پیچی را محکم تر میکند.
- درب های جلو و عقب الکتروموتور را ببندید.
- حالا الکتروموتور را امتحان کنید و برای اطمینان از صحت سیم پیچی، تمام درب های محفظه الکتروموتور را ببندید. مراحل سیم پیچی الکتروموتور به پایان رسید.
همچنین بخوانید: دستورالعمل عمومی راه اندازی و نگهداری الکتروموتور
برای سیم پیچی الکتروموتور ها به ابزار و دستگاه های خاصی نیاز دارید که بهره بردن از آنها میتوانی کیفیت و سرعت کار را افزایش دهد.
- چکش ۴۵۰ گرمی (۱۶ اونسی)
- چکش ۳۴۰ گرمی (۱۲ اونسی) به همراه یک پیچگوشتی بزرگ
- پیچ گوشتی ۷.۵ سانتی (۳ اینچی)
- چکش لاستیکی
- قیچی کوچک
- فولی کش
- کلاف پیچ
- خط کش برای بریدن و اندازه گیری عایق ها
ویدیو نحوه کار فولی کش
قبل از اینکه بخواهید در موتور را باز کنید و روتور و استاتور را خارج کنید . در برخی موارد نیاز است که با استفاده از فولی کش فولی یا بلبرینگ را ابتدا از شافت موتور جدا کنید. در ویدیوی زیر نحوه استفاده از فولی کش را مشاهده کنید.
همچنین بخوانید: دلایل خرابی الکتروموتور و روش پیشگیری
تست سیم پیچ و کلاف ها
موارد زیر را بررسی کنید تا ببینید ایا الکتروموتور به صورت صحیح و با حداکثر توان خود کار میکند یا خیر.
- مقاومت سیم پیچ و قطع شدن یا نشدن جریان
- وجود اتصال کوتاه در سیم پیچ و شدت مقاومتش
- سیم پیچ به زمین یا بدنه موتور متصل است یا خیر.
موتور الکتریکی سه فاز با توجه به دو نوع سیم پیچی را گام کامل و گام کسری می نامند.
سیم پیچی گام کامل
زمانی به سیم پیچی گام کامل می گوییم که اگر در سیم پیچی سر و ته یک کلاف، اختلاف فاز، از 180 درجه الکتریکی رعایت شود. و نیروی محرکه القایی بازوهای رفت و برگشت کلاف ها جمع جبری شوند.
در این سیم پیچی تعداد شیار موجود بین رفت و برگشت هر کلاف و شیار است. همچنین گام سیم پیچی با گام قطبی برابر هستند.
سیم پیچی گام کسری
زمانی به سیم پیچی گام کسری می گوییم که اگر در سیم پیچی سر و ته یک کلاف، اختلاف فاز، از 180 درجه الکتریکی کمتر باشد.
نیروی محرکه الکتریکی بازوهای کلاف جمع برداری می شوند. به علت اینکه جمع برداری از جمع جبری کمتر می باشد. بنابراین نیروی محرکه موتور در سیم بندی گام کسری کم میشود و به همین دلیل توان موتور نیز کم میشود. برای جبران کاهش نیروی محرکه تعداد دور کلاف های موتور را به نسبت کوتاهی گام تقویت می کنیم.
مزیت گام کسری سیم پیچی موتور الکتریکی نسبت به گام کامل
- بالارفتن بازده موتور
- کم شدن لرزش های موتور
- بالابردن طول عمر موتور
- کم شدن سیم مصرفی
- کم شدن مقاومت اهمی سیم پیچ های موتور و کاهش تلفات اهمی موتور
انواع سیم بندی الکتروموتور از نظر شکل کلافها
سیم پیچی استاتور الکتروموتورها به ۲ شکل انجام می شود:
- سیم پیچی متحدالمرکز الکتروموتور
- سیم پیچی گام مساوی (كلان مساوی) الکتروموتور
اصول تست صحیح الکتروموتور پس از سیم پیچی
ابتدا با بررسی چشمی بدنه و اتصالات را بررسی کنید. اگر مشکلی ندیدید جریان برق را وصل کنید. اگر شفت موتور می چرخد و سر و صدایی ندارد بوی سوختگی به مشامتان نرسید و کارکرد آن منظم است. کارتان را تا اینجا درست انجام داده اید. به مراحل بعد برویم.
با یک اهم متر اتصال جفت سر سیم های مختلف را انجام دهید. اگر با هم مساوی باشند، سیم پیچی موتور اتصال کوتاهی ندارد و سالم است.ولی اگر اختلاف خیلی کم باشد هم نگران نباشید.
اگر سیم پیچی ستاره ایی است، سه گره در کلاف سیم پیچی ایجاد می شود. که با این روش آنها را بررسی کنید. مقاومت بین سه نقطه یکسان باشد و بین زمین و نقاط هم مقاومت بی نهایت باشد.
همچنین بخوانید: تعویض بلبرینگ دینام و الکتروموتور سه فاز
همچنین بخوانید: اجزای الکتروموتور ، کاربرد الکتروموتور
نتیجه گیری
در این مطلب به آموزش و نحوه سیم پیچی الکتروموتور پرداختیم. لازم است یادآوری کنم قبل از تصمیم برای سیم پیچی و تعمیرات الکتروموتوری که دچار مشکل و خرابی شده است. حتما در مورد خرید الکتروموتور بیاندیشید. گاهی تعمیرات و تعویض سیم پیچی هزینه و زمان بیشتری از ما میگیرد. در حالی که این ریسک را نیز به همراه دارد که ممکن است با صرف هزینه و خوابیدن کار به مدت چند روز با تعویض سیم پیچی و یا تعمیرات موتور الکتریکی، کارکرد و مقاومت دستگاه مثل قبل نباشد و کاهش پیدا کند. امیدوارم این مطلب برای شما مفید واقع شود در صورت نیاز به مشاوره خرید یا معرفی سیم پیچ مجرب حتما با کارشناسان ما در فروشگاه اینترنتی آبادگر موتور تماس حاصل نمایید.
من سیم پیچی دینام تک فاز رو انجام دادم اما سه فاز نه آیا تفاوت زیادی دارند یا نه؟
اگر سیم پیچی الکتروموتور تک فاز را انجام دادید تفاوت چندانی ندارند فقط چند مرحله بیشتر انجام میشود. که در متن مقاله توضیح داده شده.