در این مقاله سایت آبادگرموتور قصد دارم تا ابتدا شما را با تعریف موتور ضد جرقه و نحوه طبقه بندی آنها آشنا کنم ، سپس نحوه انتخاب یک الکتروموتور ضدانفجار، مناسب برای محیط پروژه و کاربری مد نظر را توضیح دهم.
انتخاب یک الکتروموتور مناسب پروژه و کاربردی نیازمند آگاهی بالا یا تجربه دارد. در این مقاله به بررسی موتورهای ضد انفجار میپردازیم و گام به گام برای انتخاب یک اکتروموتور ضد جرقه پیش میرویم.
دستگاههای الکتروموتور زمانیکه در محیط های خطرناک و مستعد آتش سوزی مورد استفاده قرار میگیرد قطعا نیازمند یک سری از ملاحظات میباشند که در ساخت خود رعایت کرده باشند تا از بروز مشکلات امنیتی مانند اتش سوزی و انفجار در محیط مورد استفاده جلوگیری شود. محیط های خطرناک مناطقی هستند که در آنجا بخار یا گردوغبار قابل اشتعال حضور دارد.
الکتروموتور ضد انفجار
برای اطمینان از اینکه دمای بیرونی موتور باعث مشتعل شدن بخار یا گرد و غبار محیط نشود، محفظه موتورهای ضد انفجار کاملا از محیط بیرون جدا و ایزوله طراحی میشوند.
برای آشنایی بیشتر با انواع و کاربری های الکتروموتورهای ضد انفجار و شرایطی که باعث انفجار موتور میشود به مقاله انواع الکتروموتورهای ضد انفجار رجوع شود.
انتخاب الکتروموتور ضد انفجار یا ضد جرقه برای محیط های حساس گاها استرس زا می باشد. باید بدانید موتورهای ضد جرفه فقط آنهایی هستند که برای مکان های با کلاس I تایید شده باشند. جایی که وجود گاز ها و بخارات قابل اشتعال در محیط و در طول فرایند کار اجتناب ناپذیر است . در ادامه به طبقه بندی الکتروموتورهای انفجار میپردازیم.
طبقه بندی الکتروموتور های ضد انفجار
سه مولفه اساسی برای اینکه تعیین کنیم چه الکتروموتوری برای محیط های خطرناک مناسب است وجود دارد. شما نیازمند آشنایی با طبقه بندی ها ، گروه ها و بخش هایی برای تعیین نوع موتور ضد انفجار هستید. در ادامه به بررسی این موارد میپردازیم.
طبقه بندی ها
این طبقه ها بر اساس جو و اتمسفری که الکتروموتور در آن کار میکند به سه دسته تقسیم میشوند .
class I و class II و III class
- کلاس یا طبقه 1 : شامل گاز ها ، بخارات و مایعات قابل اشتعال
- طبقه 2 : گرد و غبار های قابل اشتعال
- کلاس یا طبقه 3 : الیاف های قابل اشتعال و ذرات معلق قابل اشتعال
گروه ها
طبقه بندی مناطقی خطرناک هستند که بر اساس میزان مواد و متریال قابل اشتعال که به صورت فرار یا انفجارجوی یا غلظت این مواد درمحیط تعریف میشوند .
در اینجا چند نمونه از موادی که در هر گروه یافت میشود را بعنوان نمونه مشاهده میکنید. گروه A فرار ترین آنها است .
- گروه A تا D برای کلاس I وگروه E تا G برای کلاس II وIII اعمال میشود.
- گروه A: استیلن
- گروه B: بوتادین، هیدروژن
- گروه C: اتیلن، سیکلوپروپان
- گروه D: بنزین، استون، الکل، گاز طبیعی، پروپان
- گروه E: گرد و غبار فلزات مانند آلومینیوم و منیزیم
- گروه F: گرد و غبار مانند زغال چوب، کربن
- گروه G: گرد و غبار مانند غلات، آرد، پلاستیک های قابل احتراق، گرد و غبار شیمیایی
بخش ها یا Divisions
محیط های خطرناک به بخش های دیگری هم تقسیم بندی شده اند . به صورت کلی دو بخش وجود دارد. بخش یک نماینده خطرات موجود در شرایط عملیاتی روزمره است .

بخش یا division 1
- گازهای با غلظت و قابل اشتعال ، بخارها و گرد و غبار معلق قابل احتراق در محیط وجود دارد .
- خطرات به صورت مداوم یا متناوب یا دوره ای وجود دارد .
- این خطرات در شرایط معمول و کار عادی حضور دارند.
بخش یا division 2
- این بخش شامل حضور مایعات فرار و قابل اشتعال یا گازهای قابل اشتعال است
- خطرات معمولا در سیستمهای بسته یا منابع بسته وجود دارند.
- خطرات معمولا در شرایط نا معمول و کارکرد با ایراد و اخلال دستگاه ها نشت و بروز پیدا میکنند.
کد های T برای الکتروموتورهای ضد انفجار
یکی از مهم ترین مولفه هایی که هنگام تهیه و خرید یک الکتروموتور ضد انفجار یا EX باید بررسی شود کد تی T-code است . کد تی یا کد دما نشان گر حداکثر دمای سطح موتور در تمامی شرایط مانند شرایط نرمال و قفل شدگی روتور و شرایط فرسودگی موتور است . که موتور میتوان تجربه کند.
کد T موتور باید کمتر از دمای خود اشتعالی گاز ومخلوط موجود در محیط باشد .
AIT چیست ؟
مخفف Autoignition temperature به معنای دمای خود اشتعالی گاز ها در محیط های خطرناک است که باید بررسی شود.
در اینجا درجه حرارت سطح هر الکتروموتور با کد T اختصاص شده به آن را آورده ایم.
- 1T 450 درجه سانتیگراد
- T2 300 درجه سانتیگراد
- 280 T2A درجه سانتیگراد
- 260 T2B درجه سانتیگراد
- 230 T2C درجه سانتیگراد
- 215 T2D درجه سانتیگراد
- 200 T3 درجه سانتیگراد
- 180 T3A درجه سانتیگراد
- 165 T3B درجه سانتیگراد
- 160 T3C درجه سانتیگراد
- 135 T4 درجه سانتیگراد
- 120 T4A درجه سانتیگراد
- 100 T5 درجه سانتیگراد
- 85 T6 درجه سانتیگراد
برند های الکتروموتور ضد جرقه
پس از بررسی موارد بالا برای تهیه الکتروموتورهای ضد جرقه می بایست ببینید در بازار چه برند هایی موجود هستند. در بین سازندگان ایرانی میتوانید الکتروموتور ضد انفجار موتوژن یا جمکو ، در بین برند های اروپایی الکتروموتورهای وگ و در بین موتورهای چینی الکتروموتور ضد انفجار کوئل را بررسی کنید.
نتیجه گیری
همانطور که از توضیحات بالا میتوان برداشت کرد، انتخاب یک الکتروموتور ضد انفجار بر اساس طبقات و گروه ها و کد T و مناسب برای شرایط محیطی میتواند سخت باشد. یک انتخاب غیر استاندارد میتواند باعث بروز مشکلات بزرگی شود و در حداقل ترین موارد میتواند منجر به خرید یک الکتروموتور گران تر شود .