وقتی یک الکتروموتور از کار کردن باز می ایستد فهیدن اینکه اصل مشکل از کجا است ممکن است کمی چالش بر انگیز باشد و روش های سعی و خطا میتواند باعث ایجاد مشکلات بیشتر و هدر رفتن زمان شود. اما اگر شما یک متخصص یا تکنسین باشید میتوانید به سرعت عیب یابی خرابی الکتروموتور را انجام دهید.
- بررسی ظاهری بدنه یا شفت الکتروموتور در حالت خاموش دستگاه
- دستگاه تست مگر( Megger )
رطوبت محیط، نواسانات برق و استهلاک سیم پیچ
تیرگی سیم پیچ و تغییر رنگ آن ها
- سوختگی کلی به علت حرارت بالا
- از بین رفتن یک فاز ( که باعث افزایش دما و سوختگی میشود )
- دو کنکاکتور شدن و سوختن نیمی از سیم پیج
- اتصال کوتاه یا اتصال به بدنه باعث سوختن لکه ای سیم پیچ میشود.
برای اندازه گیری ولتاژ و مقایسه آن با اندازه ولتاژ اسمی دستگاه که در صورت پایینتر بودن سرعت موتور کاهش پیدا میکند و عدد صفر نشان دهنده عدم اختلاف ولتاژ و خاموشی دستگاه است.
اطلاع از متد ها و روش های ابتدایی تست موتور الکتریکی ، تکنیک ها و ابزارهای مربوطه میتواند به شما در عیب یابی خرابی الکتروموتور کمک بزرگی کند.
وقتی یک دینام شروع به کار نیمیکند یا به صورت متناوب کار نمیکند یا به هر دلیلی احساس میکنید که مشکلی بوجود آمده است ، میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. خوشبختانه ابزارهای عیب یابی خرابی الکتروموتور مختلفی مثل آمپر متر ، دستگاه تست مگر Megger، سنسور دیجیتال مولتی متر میتوانند به عیب یابی سریع خرابی الکتروموتور کمک کنند.معمولا مولتی متر دیجیتال مناسب ترین راه برای اکثر موتور ها است.
بررسی کلی از خرابی الکتروموتور انجام دهید
بررسی ظاهری اولین کاری است که در پروسه بازرسی شرایط الکتروموتور باید انجام پذیرد. هرگونه مورد قابل توجه در بدنه الکتروموتور یا شفت الکتروموتور را مد نظر قرار دهید. سعی کنید در حالت خاموش شافت را با دست به چرخش در بیاورید. شافت باید به راحتی به گردش در بیاید.اگر این اتفاق نیافتاد احتمالا یک مانعی وجود دارد و یا بلبرینگ ایراد پیدا کرده است.
باید توجه کنید که بلبرینگ های جدید معمولا مقاومت بیشتری از خود به خرج میدهند و این مشکل زمانی بیشتر میشود که در محیط رطوبت زیادی وجود داشته باشد یا اینکه الکتروموتور مدت زمان زیادی بیکار مانده باشد.در اکثر مواقع با روغن کاری بلبرینگ الکتروموتور و بدون باز کردن قطعات آن میتوان این مشکل را برطرف کرد.
چگونه متوجه سوختگی سیم پیچی الکتروموتور شویم
مطالعات نشان میدهند که بسته به صنعت، سیمپیچهای موتور باعث 16 تا 63 درصد خرابیهای موتور میشوند و از هر پنج خرابی مربوط به سیمپیچ چهار مورد در زمانی رخ میدهد که موتور در حال کار است.
با یک نگاه گذرا به وضعیت سیم پیچی الکتروموتور و مشاهده رنگ سیم ها میتوانیم به قسمت های سوخته پی ببریم. تیرگی سیم و تغییر در شرایط ظاهری سیم یعنی سیم سوخته است . نوع سوختگی سیم پیچی میتواند اطلاعات مناسبی درباره دلیل سوختگی موتور الکتریکی به فرد متخصص میدهد. مشکلات کارخانه ای یا مشکل نوسانات ولتاژ یا دو فاز شدن یا بار گزاری بیش از حد از دلایل سوختگی است.
انواع سوختگی سیم پیچی الکتروموتور
- سوختگی کلی سیم پیچی : این اتفاق میتواند به دلیل عدم خنک کنندگی مناسب یا مشکلات ولتاژ اتفاق بیافتد.
- دو فاز شدن یا از دست دادن یک فاز : از دست دادن یک فاز باعث میشود که موتور داغ شود و بسوزد .در این مورد دو فازدیگر جریان زیادی میکشند .
- نصف سیم پیچی بسوزد : وقتی از دو کنتاکتور استفاده شود و نیمی از انها مشکل داشته باشد این اتفاق می افتد.
- سوختن لکه ای سیم پیچی : این اتفاق به دلیل ایجاد اتصال کوتاه سیم ها می افتد. اتصال سیم ها به بدنه نیز دلیل دیگر این نوع سوختگی است.
البته سوختگی ها به موارد و دلایل زیر منتهی نمیشوند. این اطلاعات صرفا برای بازرسی سریع و کلی نوع سوختگی هست که میتواند راهنمای خوبی برای تشخصی باشد اما کامل نیست .
بیشتر بخوانید : انتخاب بلبرینگ الکتروموتور
تست منبع تغذیه با استفاده از مولتی متر
خب روش بعدی برای تست الکتروموتور نیازمند ابزاری است به نام مولتی متر Multimetr. با استفاده از یک مولتی متر دیجیتال میتوانیم ببینیم که ولتاژ صحیح به موتور اعمال شده است یا خیر . ولتاژ را در ترمینال الکتروموتور قرائت کنید . شما به همان ولتازی که به پنل اصلی موتور وارد میشود نگاه میکنید.
عموما این ولتاژ باید در محدوده ولتاژ ذکر شده بر روی پلاک الکتروموتور باشد.
ولتاژ کم یا بدون ولتاژ ؟
ولتاژ کم باعث میشود تا الکتروموتور استارت نخورد یا اینکه موتور با سرعت و قدرت کم کار کند . کارکرد طولانی مدت با ولتاژ کم میتواند باعث اسیب دیدگی الکتروموتور شود. اطمینان حاصل کنید که سیم با سایز مناسب در طول مدار استفاده شده باشد. شما میتوانید تست ولتاژ کم را به راحتی انجام دهید.
وقت این است که با استفاده از مولتی متر Multimeter میزان مقاومت مدار های موتور را بررسی کنیم. میزان مقاومت هر بخش شرایط مدار های مختلف الکتروموتور را مشخص میکند. مقاومت بخش های موتور برای کنترل مدار در ابتدا کم است اما به مرور مان به دلیل وجود و نفوذ آلودگی و رطوبت بیشتر و بیشتر میشود.آلودگی باعث از بین رفت عایق ها میشود.همچنین مقاومت نا متعادل باعث افزایش دمای کارکرد دینام میشود.درنتیجه ی افزایش دما عایق های حرارتی آسیب میبینند و از بین میروند.
تست مقاومت عایق ها با استفاده از مگر( Megger ) مفید است
وضعیت سلامت عایق ها با استفاده از ابزار تست مقاومت عایق ( Megohmmeter ) یا میگر انجام میشود. مگر یا تستر عایقی وسیله ای است برای اندازه گیری مقاومت های بسیار بزرگ ، جهت سنجش مقاومت عایقی کابل ها، موتورها، ترانسفورماتور ها ، ژنراتورها و سایر تجهیزات الکتریکی.
با این وسیله اطلاعات مهمی در مورد وضعیت عایق های الکتروموتور سه فاز یا تک فاز به دست میش آورید.مقاومت بالا و بیشتر از مگ اوهم نشان دهنده این است که عایق ها خوب عمل میکنند. برعکس مقاومت پایین نشان دهنده این است عایق ها در حال از بین رفتن هستند.افت مقاومت عایق یک امر طبیعی و شایع است برای همین انجام تست های مقطعی در بازه های زمانی مشخص یک امر ضروری و اصولی خواهد بود. و در طولانی مدت باعث افزایش طول عمر موتور الکتریکی میشود.
شکست عایق به سه صورت ممکن است اتفاق بیافتد
- از بین رفتن و افت مقاومت بین سیم پیچ مسی و هسته فولادی
- افت مقاومت عایق فاز به فاز
- مشکل عایق روی سطح سیم پیچ
خرابی عایق یکی از اولین نشانه هایی است که یک موتور را از کار می اندازد. عایق ثانویه کمترین توانایی را دارد که سایش و پارگی را حفظ کند.
اندازه گیری جریان در حین اجرا
اجرای تست آمپر در حین کار نشان دهنده این است که چه میزان انرژی مصرف حرکت موتور میشود. استفاده از کلمپ متر Clamp-on meter یا امپرمتر ، میزان جریان بار کامل را بررسی کنید و آن را با میزان درج شده روی پلاک یا پلیت الکتروموتور مقایسه کنید. این مقایسه نیز میتواند دلیل مشکل الکتروموتور را نشان دهد.
ارزیابی عملکرد سیستم با استفاده از یک تحلیلگر کیفیت توان
تست ضروری و پایه ای دیگر ارزیابی عملکرد سیستم است. با اندازه گیری گشتاور،کارآمدی یا راندمان و سرعت الکتروموتور هرگونه شرایط اضافه بار را تشخیص دهید. یک آنالیزور کیفیت توان این کار را بسیار راحت میکند و نیاز شما را به سنسورهای بار موتور بی نیاز میکند.شکل موج جریان و ولتاژ را اندازه گیری میکند و انها را با مشخصات نامی مقایسه میکند تا عملکرد مکانیکی موتور را محاسبه کند.
ارزیابی عملکرد سیستم با آنالیز کیفیت توان ، تجزیه و تحلیل خلاصهشده ارائه می دهد و به راحتی میتوان فهمید که آیا تعمیراتی قبل از وقوع خرابی لازم است یا خیر. انالیزور کیفیت توان همچنین می تواند اندازه گیری هایی را برای تعیین بازده کلی و توان مکانیکی موتور در شرایط بار عملیاتی ارائه دهد.
نتیجه گیری
دلایل متفاوتی ممکن است در عملکرد یک الکتروموتور تاثیر داشته باشد. صدا های نا متعارف ، لرزش ، نصب نادرست الکتروموتور ، اتصال نادرست ، رنگ الکتروموتور ، ایرادات ظاهری ، خازن معیوب ، مشکلات کاسه باد مثل له شدن و آسیب دیدن، گیرکردن فن الکتروموتور ، بلبرینگ ها ، کاسه نمد و ورود الودگی به موتور ، سیم پیچی و ….. از عواملی است که در صورت وجود مشکل باید بررسی شود. بدیهی است تجربه و علم یک فرد متخصص و نظر کارشناسی ایشان میتواند از هدر رفت انرژی و زمان شما برای عیب یابی خرابی الکتروموتور جلوگیری کند .
جهت مطالعه و یادگیری بیشتر میتوانید مقاله 5 روش افزایش طول عمر الکتروموتور را مطالعه بفرمایید.
آموزش باز کردن و سر هم کرن قطعات الکتروموتور
آموزش باز کردن و سر هم کرن قطعات الکتروموتور
تعمیرات الکتروموتور – آبادگر موتور
اگر فرصت و ابزارهای مورد نیاز را برای این کار ندارید و میخواهید که دستگاه خود را به زودی راه اندازی کنید یا از سالم بودن یک الکتروموتور استوک اطمینان حاصل کنید. با همکاران ما در فروشگاه الکتروموتور آبادگرموتور تماس حاصل کنید تا راهنمایی و مشاوره لازم را در اسرع وقت دریافت نمایید .