انتخاب الکتروموتور با محفظه ( حفاظت بدنه ) مناسب هزینه های تعمیر و نگهداری آن را کم میکند. و طول عمر و عمر مفید الکتروموتور را افزایش میدهد. و کارایی موتور الکتریکی را افزایش می دهد . در ادامه انواع محفظه موتور الکتریکی بر اساس استاندارد NEMA را با مزایا و معایب هر یک بررسی میکنیم.
داستان محفظه الکتروموتور ها چیست ؟
خب بیایید ببینیم که محفظه یا بدنه الکتروموتور چه کاری انجام میدهد . و هدف آن چیست ؟ خب جواب دم دستی به این سوال این است که آنها اعزای داخلی موتور الکتریکی را از رطوبت و مواد شیمیایی و خورنده و یا تماس ذرات و اشای محافظت میکند. همچنین محفظه موتور الکتریکی تجهیزات و افراد را در برابر حرارت بالای تولید شده توسط الکتروموتور محافظت میکند و امنیت را برای تجهیزات و افراد اطراف دستگاه فراهم می آود.
- محفظه و بدنه الکتروموتور همچنین تضمین میکند که موتور الکتریکی به صورت کارآمد خنک شود و کارایی و راندمان را تحت تاثیر قرار میدهد.
- محفظه از بروز صدای زیاد ایجاد شده داخل الکتروموتور به بیرون تا حد امکان جلوگیری میکند. و محیط اطراف دستگاه را برای اوپراتور و افراد ، ایمن و قابل استفاده میکند.
- محفظه الکتروموتور باید سیم پیچی و سایر اجزا مقل بلبرینگ ها و براش ها و قطعات مکانیکی موتور را از رطوبت و مواد شیمیایی و خوردگی محافظت کند .
استاندارد NEMA بیش از 20 نوع از حفاظت بدنه برای ماشین های با محفظه بسته و دارای سیم پیچی داخلی معرفی کرده است. در اینجا به موارد رایج و پر استفاده محفظه های الکترموتور میپردازیم.
در استاندارد اروپایی IEC این مورد با نام حفاظت بدنه یا International protection تعریف شده است .
انواع محفظه الکتروموتور
- Open Drip Proof (ODP)
محفظه ضد چکه باز یا ODP الکتروموتور را در برابر ورود چکه قطرات مایع از بالا و زاویه عمود بر موتور تا زاویه 15 درجه نسبت به خط فرضی عمود بر الکتروموتور محفاظت میکند. این نوع محافظت به هوای بیرونی اجازه میدهند تا به راحتی وارد الکتروموتور شود و میان سیم پیچی الکتروموتور بچرخد و الکتروموتور را به صورتی کارامد خنک کند. استفاده از الکتروموتور با این نوع محفظه برای شرایط میحطی خشک و تمیز و محیط های داخلی بدون آلودگی اولویت دارد.
- Totally Enclosed Fan-Cooled (TEFC)
کاملا محصور با فن خنک کننده (TEFC)
محفظه های موتورهای TEFC طوری طراحی شده اند که داخل و خارج موتور را کاملا جدا میکنند. اما فریم یا بدنه کاملا عایق یا ضد آب نیست. یک فن خارج که روی شافت از سمت عقب الکتروموتور نصب شده است هوا را از قسمت بیرون موتور به داخل میدمد تا آن را خنک کند. این نوع محفظه الکتروموتور نوع پر مصرف و معمول الکتروموتورهایی است که در بازار میبینید. از آنها برای مصارف پمپ ها و فن ها و کمپرسور ها و سیستم های تسمه ای استفاده میشود.
این نوع محفظه تطبیق پذیر ترین نوع و رایج ترین است و در اکثر موارد مورد استفاده قرار میگیرد.
- Totally Enclosed Water-to-Air Cooled (TEWAC)
محفظه کاملا محصور با خنک کننده آب به هوا
محفظه های TEWAC از یک مبدل حرارتی برای خنک نگه داشتن کار آمد موتور استفاده میکند.
مبدل حرارتی حاوی مایعاتی مانند آب یا گلیکول است که گرما را از هوای در گردش موتور به داخل خود میکشد . این نوع محفظه برای استفاده در موتور های القایی تا 30 مگاوات و موتور های سنکرون تا 100 مگاوات مناسب است.
هنگامی که حداکثر دمای محیط بالا است و آب خنک کننده در دسترس است، طراحی TEWAC بهترین گزینه برای موتورهای بزرگ است.
مزایای محفظه بسته با خنک کنندگی آب به هوا
این نوع حفاظت دارای بهترین راندمان و خنک کنندگی است و کمترین صدا را در مقایسه با مدل های دیگر تولید میکند . این نوع پیکر بندی به عنوان قابل اطمینان ترین گزینه در نظر گرفته میشود و در صورت طراحی مناسب برای استفاده در محیط های دارای گرد و غبار و کثیفی مناسب است.
- Totally Enclosed Non-Ventilated (TENV)
محفظه های بسته بدون تهویه
موتور ها با محفظه بسته خیلی شبیه به نوع TEFC است. تفاوت در این است که فن خنک کننده وجود ندارد و موتور برای ثابت نگه داشتن دما از هوای محیط اطراف کمک میگیرد. موتور های با این نوع محفظه باید با رعایت موارد استاندارد استفاده شوند . و با محافظت و نگهداری سخت گیرانه تری استفاده شوند.
بدنه موتور در این مورد کاملا بسته نیست ولی از ورود و خروج آزادانه هوا به داخل موتور جلوگیری میکند. در مواردی که الکتروموتور در معرض آلودگی و نم قرار دارد مورد استفاده قرار میگیرند . اما برای استفاده در موارد خیلی مرطوب یا محیط های با خطر اشتعال و انفجار مناسب نیستند .
برای مثال در هنگام استفاده از آنها باید تا حد امکان از روشن و خاموش کردن مکرر موتور خودداری شود تا دمای داخل موتور از حد مجاز بیشتر نشود. با این اوصاف میتوان نتیجه گرفت که این نوع محفظه بسته و بدون تهویه برای الکتروموتور های کوچک مناسب تر است.
- Weather Protected Type I (WPI)
محافظت شده آب و هوای نوع 1
این نوع محفظه ها نسخه تقویت شده نوع ODP (ضد چکه باز) هستند . آنها دارای یک صفحه محافظ هستند که از ورود ذرات و اشیا بزرگ به داخل موتور جلوگیری میکنند.
- Weather Protected Type II (WPII)
محافظت شده در برابر آب و هوای نوع 2
این نوع محفظه ها نسخه ترکیب شده محفظه های ضد چکه باز ODP و WP1 هستند. آنها دارای تهویه خارجی هستند و به هوا اجازه میدهند با سرعت بالا و با جدا کردن هوای داخل موتور و خارج موتور بدون ورود به اجزای داخلی موتور از آن خارج شوند.
- Washdown (WDN)
بدنه مقاوم در برابر شستشو WDN
این نوع محفظه برای موتور هایی که نیاز به ضد عفوتی شدن و تمیز کردن همیشگی دارند ایده آل است. برای مثال در صنایع دارو سازی و فراورده های غذایی و نوشیدنی ها و تولیدات پزشکی این نوع الکتروموتور ها را استفاده میکنند .
این محفظه برای مقاومت در برابر شستشوی با فشار و استفاده در محیط های با رطوبت بالا طراحی شده است. اما برای استفاده در محیط های خطرناک و قابل اشتعال مناسب نیست.
-
محفظه ضد انفجار الکتروموتور
الکتروموتور های ضد انفجار یا ضد جرقه که به EX معروف هستند طراحی شده اند که در برابر ایجاد اشتعال و انفجار در داخل موتور مقاومت کند. و از ایجاد جرقه به محیط بیرون جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید : الکتروموتور های ضد جرقه ای Explosion Proof
تفاوت IP (حفاظت بدنه) با نوع محفظه الکتروموتور چیست ؟
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم شاخص نوع محفظه الکتروموتور (enclosure type) با شاخص حفاظت بدنه (IP) مشابه است . اولی در استاندارد NEMA آمریکا تعریف شده است . دومی استاندارد اروپایی است .
تعریف های استاندارد NEMA خیلی عمومی و تعریفی هستند در حالی استاندارد IEC با تعریف کد های دو رقمی خیلی دقیق نوع حفاظت در برابر مایعات و جامدات را مشخص میکند.
به عنوان مثال نوع محفظه ضد چکه باز یا ODP با نوع حفاظت بدنه با IP22 در استاندارد اروپایی برابری میکند. و نوع محفظه کاملا بسته یا محصور با IP54 حدودا برابری میکند. موتورهای IP55 موجو در بازار اکثر از نوع محفظه بسته با سیستم خنک کنندگی فن (TEFC) هستند.
بیشتر بخوانید : تفاوت راندمان و کارایی در استاندارد IEC و NEMA
[sc_fs_faq html=”true” headline=”h2″ img=”635″ question=”انواع رایج محفظه استاندارد الکتروموتور کدام اند ؟” img_alt=”” css_class=””] ضد چکه باز(ODP) … کاملا محصور با فن خنک کننده (TEFC) … محصور با خنک کننده آب به هوا(TEWAC) … کاملا محصور بدون تهویه (TENV) … محافظت شده آب و هوای نوع 1 (WPI) … محافظت شده آب و هوای نوع 2 (WPII) … محفاظت در برابر شستشو (WDN) [/sc_fs_faq]
سوالاتی که برای انتخاب الکتروموتور با محفظه مناسب باید از خود بپرسید
- کاربری موتور الکتریکی چیست
- موتور در محیط باز نصب میشود یا محیط بسته
- رسیک رطوبت بالا یا تماس با آب وجود دارد یا خیر
- در حاال حاضر از چه الکتروموتوری استفاده میکنید ؟ سایز و نوع و ویژگی های آن چیست ؟
- آیا الکتروموتور شما و محفظه آن نیاز به تمیز و پاکیزه شدن به صورت منظم دارند یا خیر ؟
- آیا گرمای تولید شده توسط موتور میتواند خطری برای محیط ایجاد کند ؟
در فروشگاه آبادگرموتور همکاران ما با مشاوره دقیق به شما این امکان را میدهند تا موتور الکتریکی مناسب با کاربری خود از لحاظ کارکرد و قیمت را انتخاب کنید و در زمان و هزینه خود صرفه جویی کنید .